Η διαδικασία επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας δημιουργεί κάθε χρόνο εύλογα ερωτήματα. Συγκεντρώσαμε τις πιο συχνές απορίες που δεχόμαστε στο γραφείο μας, με σύντομες και ξεκάθαρες απαντήσεις.
1. Μέχρι πότε μπορώ να επιλέξω ασφαλιστική κατηγορία για το 2026;
Η προθεσμία λήγει στις 31/01/2026.
Μετά την ημερομηνία αυτή, η επιλογή ισχύει υποχρεωτικά για ολόκληρο το έτος και δεν αλλάζει.
2. Τι συμβαίνει αν δεν κάνω καμία επιλογή;
Αν δεν υποβληθεί δήλωση:
- παραμένετε αυτόματα στην κατηγορία του 2025
- δεν προβλέπεται δυνατότητα αλλαγής μέσα στο 2026
Για τον λόγο αυτό, συνιστούμε πάντα έλεγχο πριν τη λήξη της προθεσμίας.
3. Η ασφαλιστική κατηγορία εξαρτάται από το εισόδημά μου;
Όχι.
Οι μη μισθωτοί δεν ασφαλίζονται βάσει εισοδήματος, αλλά επιλέγουν ελεύθερα κατηγορία, ανεξάρτητα από τα δηλωθέντα κέρδη.
Ωστόσο, το εισόδημα είναι σημαντικό στοιχείο για να κριθεί ποια κατηγορία είναι οικονομικά βιώσιμη.
4. Να επιλέξω τη χαμηλότερη κατηγορία για να πληρώνω λιγότερα;
Η χαμηλή κατηγορία:
- μειώνει τη μηνιαία επιβάρυνση
- οδηγεί όμως σε χαμηλότερη μελλοντική σύνταξη
Είναι κατάλληλη κυρίως:
- για νέους επαγγελματίες
- για περιόδους μειωμένης ρευστότητας
Δεν είναι πάντα η βέλτιστη λύση μακροπρόθεσμα.
5. Αν αλλάξω κατηγορία φέτος, μπορώ να την ξαναλλάξω το 2027;
Ναι.
Η επιλογή γίνεται κάθε έτος ξεχωριστά. Αυτό σημαίνει ότι:
- μπορείτε να αυξομειώνετε κατηγορία ανάλογα με τα δεδομένα σας
- η στρατηγική μπορεί να είναι σταδιακή και προσαρμοσμένη
6. Ποια κατηγορία συμφέρει λίγο πριν τη συνταξιοδότηση;
Συνήθως εξετάζονται:
- 4η ή 5η κατηγορία
- με στόχο την ενίσχυση του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης
⚠️ Απαιτείται όμως προσεκτικός υπολογισμός, ώστε το αυξημένο κόστος να είναι διαχειρίσιμο.
7. Οι εισφορές που πληρώνω εκπίπτουν φορολογικά;
Ναι.
Οι ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτών:
- εκπίπτουν ως επαγγελματική δαπάνη
- μειώνουν το φορολογητέο εισόδημα
Η επιλογή κατηγορίας επηρεάζει, επομένως, και τη φορολογική εικόνα.
8. Τι προτείνετε συνήθως στους πελάτες σας;
Δεν υπάρχει μία «σωστή» απάντηση για όλους.
Η πρότασή μας βασίζεται σε:
- στάδιο επαγγελματικής πορείας
- σταθερότητα εισοδήματος
- φορολογικές υποχρεώσεις
- συνταξιοδοτικό ορίζοντα
Η επιλογή πρέπει να είναι ρεαλιστική και προσαρμοσμένη στον κάθε επαγγελματία.
9. Μπορώ να κάνω μόνος μου την επιλογή ή χρειάζομαι λογιστή;
Η διαδικασία γίνεται ηλεκτρονικά και μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον ίδιο τον ασφαλισμένο.
Ωστόσο, η αξιολόγηση της σωστής κατηγορίας είναι κάτι διαφορετικό από την απλή υποβολή.
Η καθοδήγηση λογιστή βοηθά:
- στην αποφυγή λαθών
- στη σωστή στρατηγική επιλογή
- στον συνολικό οικονομικό προγραμματισμό
10. Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να το συζητήσω;
👉 Πριν τις 31/01/2026.
Όσο νωρίτερα εξεταστεί το θέμα, τόσο περισσότερες επιλογές υπάρχουν και τόσο πιο ψύχραιμη είναι η απόφαση.